Psikoteknik Belgesi
Ticari araç sürücülerinin alması gereken src belgesi ve psikoteknik belgesi, sürücünün trafiğe çıktığı andan itibaren hafıza, hız kontrolü ve saldırganlık gibi durumlarda davranış ve tepkilerini ölçmek için uygulanması gereken bir değerlendirme sistemidir.
Psikolojik ve bedensel fonksiyonel özelliklerin altını çizen bu uygulama araç kullanıcılarının mutlaka edinmesi gereken belgeler arasında yer alır.
Belli kurum ve kuruluşlardan alınması gereken psikoteknik belgeleri, uzun sürecek sınavlar aracılığıyla alınmaz, tam aksine kısa zamanda ticari araç kullanıcılarının uzman psikologlar eşliğinde gireceği simülatör eğitimi ve testleriyle sonuçlanacak algı testleri programlarıdır.
ÖNEMLİ DUYURU: 1 Ocak 2023 Pazar gününden sonra e-devletten psikoteknik raporu görünmeyen şoförlere 1.181 TL. cezai işlem uygulanacaktır. Bunun yanı sıra bu ticari araç sürücülerine de araç kullanılmasına müsaade edilmeyecektir.
PSİKOTEKNİK BELGESİ NEDİR?
Psikoteknik nedir? Araç sürücülerinin alması gereken eğitimlerden biri olan psikometri, dikkat dağınıklığı, algı, hafıza ve muhakeme yeteneklerini kontrol etmek için yapılan bir işlemdir. Motor becerilerinin, tepki hızı, vücut koordinasyon becerilerinin ve psiko- motor becerilerini içerek bu teknik, sürücü koltuğuna oturan herkesi için önemli bir yer tutmaktadır.
Özellikle ticari araç kullananlar için önemli olan psikoteknik belgesi risk almak, saldırganlık, öz kontrol ve ani bir durumda davranış yöntemlerini kapsamaktadır. Sürücülerin davranış, kişilik özellikleri ve motor becerileri test edilerek, standart bir sürücü olma potansiyelleri ölçülür.
Trafikte diğer araç kullanıcıları ve yayaların güvenliği için önemli olan psikoteknik belgesi, ticari araç kullanıcılarının uzun seyahatler sonucunda psikolojik durumlarını da kontrol altına almak için önemli bir değerlendirme sistemidir.
4925 sayılı karayolu taşıma yönetmeliği 34 üncü madde, e bendi gereği, Şoförlük mesleği bakımından bedeni ve psiko-teknik açıdan sağlıklı olduklarını gösteren bir sağlık raporunu, yetkili sağlık kuruluşlarından her beş yılda bir almaları yasal olarak zorunludur.
PSİKOTEKNİK TESTİ NELERİ ÖLÇER?
Psikoteknik testi yaklaşık 1 saat 15 dakika kadar süren test aday psikolog eşliğinde gerçekleştirilir. Bu test esnasında Sağlık Bakanlığının kabul ettiği test cihazlarında belli normlara göre yapılır.
Ticari araç sürücülerinin girmesi gereken bu test,
- görsel algı/bellek,
- el-ayak koordinasyonu,
- psikomotor becerileri,
- refleks,
- dikkat,
çevresel görüş gibi trafikte çok önemli olan özellikleri ölçmektedir.
Önemli Not: Adaylar psikolog eşliğinde girdikleri testten başarılı olurlarsa, psikolog e-imza ile onay verir. Adayların psikoteknik belgesinin e-devlette görünmesi için psikolog onayı sonrasında psikiyatri onayı da gerekmektedir. E-imza yetkisi olan bir psikiyatriste gidip muayene olurlar. Eğer psikiyatrist de adayları psikoteknik belgesi için yeterli görürse e-imza onayı verir ve adaylar belgelerini e-devletten görüntüleyebilirler. Sonrasında 5 yıl süreyle src belge türüne göre ticari araç kullanmaya başlayabilirler.
PSİKOTEKNİK BELGESİ İÇİN GEREKLİ EVRAKLAR NELERDİR?
Gerekli evraklara geçmeden önce şu önemli hususu atlamamanızı önemle hatırlatmak isteriz.
Psikoteknik için öncelikle sürücü belgenizin olması gerekmektedir. Türk vatandaşı olmayanların ise il göç idaresinden oturma izinlerinin olması gerekir.
Ticari araç kullanıcısı olan sürücülerin psikoteknik alması için gereken evraklar ise şu şekildedir.
- Ehliyet fotokopisi
- Nüfus cüzdanı fotokopisi
- Ehliyet iadesi için ise, ceza tutanağının fotokopisi istenmektedir.
Not: Psikoteknik raporu için resim istenmemektedir. Aday teste girerken sistem otomatik olarak sizin görüntünüzü kaydetmektedir.
PSİKOTEKNİK KİMLERE ZORUNLU?
Ticari araç sürücülerinin en sık sorduğu soruların başında psikoteknik nedir ve psikoteknik kimlere zorunlu soruları gelmektedir.
Psikoteknik belgesinin zorunlu olduğu kişiler sırasıyla;
- Taksi sürücüleri
- Kamyon ve Tır Sürücüleri
- Öğrenci Servisi Çeken Sürücüler
- Otobüs Kaptanları,
- Personel Taşımacılığı Yapan Şoförler
- Minibüs, dolmuş gibi toplu taşıma yapan sürücüler,
Ve her türlü ticari taşıma yapan sürücüler için psikoteknik zorunludur.